Uçak Kabinindeki Zehirli Dumanlar Pilot Sağlığıyla Gündemde
American Airlines pilotu Ron Weiland’ın ALS teşhisiyle sonuçlanan hastalık süreci, uçak kabinlerindeki “fume event” olarak bilinen zehirli duman olaylarını yeniden gündeme taşıdı. 54 yaşında ve sağlıklı olan Weiland, 2016 yılında günlük hayatında basit hareketleri yapmakta zorlanmaya başladı.
Weiland, Ekim 2016’da oynadığı bir masa tenisi maçında normalde rahatlıkla yaptığı basit vuruşları kaçırmaya başladı. Kısa süre sonra konuşma bozukluğu da ortaya çıktı. Mayıs 2017’de son uçuşunu yapan pilot, yolcu anonslarını yapmakta zorlandıktan sonra ALS teşhisi aldı.
Belirtilerden iki ay önce Weiland, Miami’de kullandığı Boeing 767’de yoğun motor yağı kokusu ve kabini dolduran sis nedeniyle uçuşu iptal etmişti. “Fume event” olarak bilinen bu olaylarda, motorlara sızan sentetik yağların oluşturduğu toksik gazlar kabin ve kokpite veriliyor. Doktorlar, bu tür maruziyetlerin pilot ve kabin ekiplerinde ciddi sağlık sorunlarıyla ilişkili olabileceğini vurguladı.
Weiland’ın eşi Martha Weiland, eşinin toksik kabin havasına maruz kalmasının hastalığı tetiklediğini öne sürerek 2020 yılında Boeing’e dava açtı. Boeing suçlamaları reddederken, dava 2022 yılında gizli bir anlaşmayla sonuçlandı. Şirket, uçaklardaki hava sistemlerinin uzun yıllardır FAA onaylı olduğunu ve kabin havasının güvenli olduğunu savundu.
Öte yandan, son yıllarda fume event raporlarında ciddi artış yaşandığı belirtiliyor. FAA verilerine dayanan analizlere göre, ABD’li büyük havayollarında bu tür olaylar son on yılda neredeyse 10 kat arttı.
Birçok doktor ve araştırmacı, doğrudan nedensellik henüz kesin olarak kanıtlanmamış olsa da kabin havasındaki kimyasallarla ALS, demans ve beyin hasarı gibi ciddi hastalıklar arasında giderek güçlenen bir ilişki olduğuna dikkat çekiyor.
Görsel: The Wall Street Journal
