Prag’da Kuyruk Sürten THY Uçağı: Soruşturmada “Çift Kumanda” Detayı
Çekya Ulaştırma Kaza İnceleme Kurumu (UZPLN), Türk Hava Yolları’na ait Airbus A321neo uçağının Prag’da gerçekleştirdiği bir iniş sırasında, ekip tarafından yapılan aynı anda sidestick kontrolü nedeniyle kuyruk sürtmesi (tail-strike) meydana geldiğini açıkladı.
Olay, 11 Mayıs’ta İstanbul kalkışlı ve Prag varışlı bir seferin ILS yaklaşması sırasında, piste görsel şartlarda stabil bir şekilde yaklaşan ve ikinci pilotun kumanda ettiği uçakta yaşandı. İnişte flare (iniş öncesi alçalma oranını azaltmak için burun kaldırma) manevrasının yetersiz olması sonucu uçak sert indi. Kaptan pilot, ikinci bir “istenmeyen zıplama” riskini önlemek için go-around (pas geçme) yapılması gerektiğini düşündü.
Rapora göre kaptan üç kez pas geçme talimatı verse de, prosedür gereği kontrolü doğrudan devralmadı. Bu durum, hem kaptan hem de ikinci pilotun sidestick kumandalarına aynı anda giriş yapmasına ve komutların birleştirilmesine (dual input) neden oldu. Bunun sonucunda uçak yüksek burun açısına geçti ve pist yüzeyine kuyruk teması sonrası 15 metrelik iz bıraktı. Olayda gövdenin arka kısmında hasar oluştu ancak yaralanan olmadı.
Fransa sivil havacılık güvenlik otoritesi BEA, olaya karışan uçağın TC-LSL tescilli, Pratt & Whitney PW1100G motorlu, 5 yaşındaki Airbus A321neo olduğunu doğruladı. BEA ayrıca 1 Temmuz’da Dublin’de benzer koşullarda kuyruk sürtmesi yaşayan başka bir THY A321neo (TC-LTG) olayıyla ilgili soruşturmaya da katılıyor.
Peki normal süreç nasıl olmalıydı ?
“I have control” diyerek kumandayı fiziksel olarak devralmalıydı.Ancak kaptan kontrolü devralmadan kendi sidestick’inden çekiş verdi. Bu sırada FO da hâlâ kendi sidestick’inden pas geçme manevrası uyguluyordu. Airbus’ta sidestick’ler mekanik olarak bağlı değil, dolayısıyla biri çekiş yaparken diğeri de çekiş yaparsa bilgisayar bu girişleri toplayarak (sum input) uygular. İki pilot da aynı anda çekiş yaptığı için burun açısı (pitch) normalden fazla arttı ve uçak kuyruk sürtmesi yaşadı.
: FlightGlobal
