Havada Yakıt İkmali Nasıl Yapılıyor?
• 10 kilometre yükseklikte, yan yana uçan iki uçağın birinin diğerine yakıt aktardığını düşünün. Bu işlem “havada yakıt ikmali” olarak adlandırılıyor ve adeta gökyüzünde sergilenen bir “hava dansı” gibi görünüyor.
İki temel yöntem kullanılıyor:
✓ Boom sistemi: Uçaktan uzatılan teleskopik bir boru aracılığıyla yapılan yakıt transferinde hız oldukça yüksek — dakikada 4000 litreden fazla yakıt aktarımı sağlanabiliyor.
✓ Hose-drogue sistemi: Esnek bir hortumun ucundaki konusa, alıcı uçak kendi yakıt çubuğunu hassas bir şekilde yerleştiriyor. Hız daha düşük — dakikada 1500–2000 litre civarında, ancak sistem daha basit ve birçok uçakla uyumlu.
Tarihçesi ve dikkat çekici bilgiler:
• İlk havada yakıt ikmali denemeleri 1923 yılında yapıldı.
• Modern tanker uçaklar, arka arkaya birden fazla uçağa yakıt verebiliyor.
• Pilotlar bu süreçte 600–900 km/sa hızla uçarak, aralarındaki hız farkını yalnızca birkaç km/sa seviyesinde tutmak zorunda kalıyor.
• ABD Başkanı’nın uçağı olan Air Force One (Boeing 747 tabanlı) model, havada yakıt ikmali alabilecek şekilde donatılmış; yakıt alma noktası, pilot kabininin üzerindeki burun kısmında bulunuyor.
✓ Sivil havacılıkta bu sistem kullanılmıyor çünkü ticari uçuşlar yakıt planlaması önceden yapılarak gerçekleştiriliyor. Ancak havada yakıt ikmali, askeri havacılığın en etkileyici ve teknik olarak en karmaşık operasyonlarından biri olarak kabul ediliyor.
