
ABD Adalet Bakanlığı, Boeing’in iki ölümcül 737 Max kazasına ilişkin cezai sorumluluktan kaçınmasını sağlayacak anlaşmanın kabul edilmesi için Teksas’taki federal mahkemeye çağrıda bulundu. Savcılık, önerilen anlaşmanın iyi niyetle yapıldığını ve Boeing’in emniyet ve kalite standartlarını güçlendirme yönünde somut taahhütlerde bulunduğunu savundu.
Adalet Bakanlığı’nın Çarşamba günü yaptığı başvuruda, yargıçtan, Boeing ile yapılan ve şirketin suçlamalardan muaf tutulmasını öngören uzlaşma anlaşmasını onaylaması istendi. Anlaşmaya göre Boeing, 1.1 milyar doları aşan ceza ve iyileştirme ödemesi karşılığında, cezai kovuşturmadan kurtulacak.
Ancak 2018 ve 2019 yıllarında yaşanan ve toplamda 346 kişinin hayatını kaybettiği 737 Max kazalarında yakınlarını kaybeden bazı aileler, anlaşmaya sert şekilde karşı çıkıyor. Bu aileler, anlaşmanın Boeing’in gerçek anlamda sorumlu tutulmasını engellediğini savunuyor. Haziran ayında mahkemeye ayrı bir dilekçe sunan kurban yakınları, anlaşmanın reddedilmesini ve davayı yürütmek üzere bağımsız bir savcı atanmasını talep etti.
Adalet Bakanlığı ise bu talebe karşılık olarak, “Hükümet anayasal yetkisine dayanarak kovuşturmama kararı almıştır. Bu kararın yasal zemini vardır ve özel savcı atanması anayasal çatışmalara yol açar,” ifadelerini kullandı. Ayrıca bazı aile bireylerinin uzlaşma anlaşmasını desteklediği, davanın hassasiyeti nedeniyle kurban yakınları arasında farklı görüşlerin bulunduğu da belirtildi.
Mayıs ayında Bakanlık, Fort Worth’ta görevli ABD Bölge Yargıcı Reed O’Connor’a davanın düşürülmesini önermişti. Boeing ise bu anlaşma kapsamında:
-
487,2 milyon dolar ceza ödeyecek (bunun yarısı daha önce ödenmişti),
-
Kazalarda hayatını kaybeden kişilerin ailelerine eşit şekilde dağıtılmak üzere 444,5 milyon dolarlık “Kaza Mağdurları Fonu” kurulacak,
-
Uyum, emniyet ve kalite sistemlerini güçlendirmek amacıyla 455 milyon dolarlık yatırım yapılacak.
Ayrıca şirket, dolandırıcılıkla mücadele ve etik programlarını denetleyecek bağımsız bir danışman istihdam edecek. Bu danışman, ilerlemeleri izleyip doğrudan hükümete rapor sunacak.
Anlaşmaya göre Boeing, “Federal Havacılık İdaresi’nin (FAA) Uçak Değerlendirme Grubu’nun görevini yerine getirmesini engellemeye yönelik komplo” suçlamasını kabul edecek. Ancak bu, resmi bir suçlu kabulü anlamına gelmeyecek.
Mahkeme anlaşmayı onaylarsa, Boeing hakkındaki uzun süredir devam eden ceza davası düşmüş olacak. Ancak bu karar, önemli bir geri adımı da temsil edecek. Zira geçtiğimiz yıl şirket, “cezai komplo” suçlamasını kabul etmeye hazır olduğunu açıklamış, ancak Yargıç O’Connor bu uzlaşmayı reddetmişti.
Adalet Bakanlığı, Boeing’in iki yıl süresince anlaşma şartlarını ihlal etmesi durumunda dava dosyasının yeniden açılabileceğini vurgularken, bazı mağdur yakınları ise zaman aşımı süresinin çoktan dolduğunu öne sürerek bu olasılığa karşı çıkıyor.
[via bloomberglaw]
Dava adı: ABD vs. Boeing, 21-cr-005, Teksas Kuzey Bölge Mahkemesi (Fort Worth).